Als specialisten in boombeheer stemt het ons treurig als ergens nodeloos bomen verdwijnen. Dat heeft niet alleen te maken met sentiment (al speelt dat wel mee), maar vooral met rationele overwegingen. Bomen, en met name volwassen bomen, zijn waardevolle organismen die de mens enorme diensten bewijzen. Vooral in de bebouwde omgeving. Dus is ons devies: gooi geen bomen weg!
Vooral politici hebben de neiging om te sturen op aantallen. Alsof het heel gewoon is om voor elke gekapte boom elders één jonge boom terug te planten. Bij grotere infrastructurele werken zie je wel rekensommen als: “We hadden 20.000 bomen. Na de wegverbreding en compenserende aanplant in Buytenwijck-Oost hebben we er 20.500. Dus tel uit je winst!” Makkelijk rekenen, maar weinig realistisch als het gaat om het compenseren van tientallen gekapte volwassen bomen. Een mooie oude eik, linde of plataan levert meer baten op dan 50 nieuwe bomen, zeker in de eerste tien à twintig jaar. De aanplant van honderden jonge bomen in een weiland ergens buiten de gemeente betekent dan ook niet dat je per se groen bezig bent. Wil je serieus vergelijken, dan tel je niet de stammen maar bereken je het kroonvolume of de kroonbedekking. Waarbij je ook de locatie van de bomen meeneemt, want een boom in een woonwijk is meestal méér waard dan dezelfde boom ergens buiten de bebouwde kom.
Natuurlijk onderkennen ook wij dat bomen soms plaats moeten maken voor de menselijke ontwikkelingsdrang. Als een straat verbreed moet worden, of als er ergens een wooncomplex wordt gebouwd. Maar ook dan pleiten wij ervoor om de in de weg staande de boom niet rücksichtslos te kappen. Begin eerst met kijken of je de boom in kunt passen. Dát zou wat ons betreft het uitgangspunt moeten zijn. Vervolgens, als je even verder kijkt, kun je de boom misschien een tweede leven geven op een andere plek. Met moderne hulpmiddelen kunnen we zelfs heel grote, eerbiedwaardige bomen met wortelkluit en al verhuizen. Zonder grote gevolgen voor de gezondheid van die boom.
We hoeven hopelijk niet meer op het belang van bomen in het algemeen te wijzen. Bomen zijn zeer bedreven in het afvangen en opslaan van CO2, bomen geven schaduw en verkoeling en bomen zijn een grote bron van biodiversiteit. Elke boom is een woonplaats van vele honderden levende wezens. Van de vogel die tussen de takken zijn nest maakt tot de micro-organismen in de wortels. Daarbij geldt: hoe ouder de boom, des te rijker het leven. Dat is dus een belangrijk argument om met name oudere bomen te bewaren. Zoals gezegd zit de waarde van een boom vooral in zijn kroonvolume. Je kunt het kappen van een mooie oude boom wel proberen te compenseren met het aanplanten van vijftig jonge boompjes. Maar in die jonge boompjes gaat voorlopig geen vogel haar nest maken. Als je de rekensom maakt tussen de verhuiskosten van een oude boom en de kosten/batenanalyse van het planten van 50 compensatieboompjes, blijkt verhuizing per saldo soms gewoon de slimste oplossing.
Een mooi voorbeeld is wat Projectontwikkelaar BOGOR deed bij een woningbouwproject in Alphen aan den Rijn. Daar stond een 70 jaar oude kastanjeboom flink in de weg. In overleg met de gemeente en de omwonenden is toen besloten deze majestueuze en populaire boom te verhuizen naar een prominente plek iets verderop. Tree-o-logic mocht een verplantbaarheidsonderzoek doen. Gezien de prima conditie van de boom en andere (groeiplaats)omstandigheden konden wij groen licht geven voor de verhuizing. De kastanje werd met een verplantkluit van vier meter doorsnee en een gewicht van zo’n 24.000 kilo naar de nieuwe locatie gebracht. Tree-o-logic heeft de verhuizing begeleid, daarna kreeg de boom regelmatig water en hebben wij ook zijn conditie in de gaten gehouden. Direct in het eerste jaar na de verhuizing bleek de kastanje goed aan te slaan. De kroon is vol en dicht, en de buurt is heel gelukkig met de geslaagde verhuizing van ‘hun’ boom.
Het mechanische verhuiswerk doet Tree-o-logic niet zelf. Wel onderzoeken we de haalbaarheid en creëren we samen met onze partners de beste omstandigheden voor een geslaagde verhuizing. Op deze manier dragen we graag bij aan het behoud van markante volwassen bomen in de stedelijke omgeving. Want een boom die het nog prima doet, die gooi je toch niet weg?
Zie voor meer informatie over de Alphense kastanje ook deze link: https://kastanjeboomalphen.nl/
Verder bomen? Neem contact opMeer weten over visie, beleid en beheer van bomen in uw gemeente of andere organisatie?