Boom of stroom

Een vraag die je zomaar aan het denken zet: Wordt het “Een groene boom of groene stroom”?

Bomen en zonnepanelen. Gaat dat niet samen? Als boominspecteur krijg je die indruk wel. Tijdens de boomveiligheidsinspecties spreken bewoners je zo nu en dan aan, om de oorlog te verklaren aan de boom die er ‘toevallig’ staat. Aan de adviseur wordt geadviseerd (of gecommandeerd) om koppen te snellen of hele bomen te vellen. Om als oplossing de boom die een blokkade vormt tussen de zon en de zonnepanelen te verminken of te elimineren. Is dat nodig?

Bezonning

Daarom is het tijd om eens uit de waan van de dag te stappen voor een bezinning over bezonning.
De zonnepanelen bezittende mens laat eigenlijk opmerkelijk gedrag zien. We kennen de tijd van de industrialisering. Het draaide om de vooruitgang. Dit resulteerde in nieuwe uitvindingen, de achterliggende twee eeuwen, waarbij grootschalig fossiele brandstoffen, zoals aardolie ingezet werden. Dit alles tot het gerief van de mensheid. Dit had tot gevolg dat de mens de aarde niet gébruikte, maar begon te vérbruiken.

Voortschrijdend inzicht, bracht de duistere werkelijkheid aan het licht dat deze manier van leven niet houdbaar is. Er werd een ‘energietransitie’ opgetuigd om het klimaat te redden.
Weliswaar een opmerkelijke gedachte natuurlijk. Alsof de mens die nog geen zuchtje wind kan tegenhouden, wel een klimaat zou kunnen veranderen, maar dat terzijde.
Het is tenslotte onze plicht om te doen wat in ons vermogen ligt.

Inmiddels zijn we in gedachten aangekomen bij een huisbezitter, die voortvarend te werk gaat, en met alle goede bedoelingen zijn woning verfraait met deze stroomopwekkers. Om vervolgens wellicht afscheid te kunnen nemen van zijn (fossiele) gasaansluiting. Geen vuiltje aan de lucht, zou je zeggen.
Er doet zich echter een nieuw probleem op. Dat hoge bomen veel wind vangen, was hem al bekend, maar nu realiseert hij zich dat ze evengoed ook zonlicht vangen! En waar is dat nadelig voor…? Juist. Voor zijn portemonnee.
En welke oplossing moet er dan komen? Vaak geen andere, dan zoals dit artikel begon: het verwijderen of onherstelbaar verminken van de boom.

Hieruit blijkt de waarheid van wat de met wijsheid bedeelde Salomo al eeuwen geleden schreef: ‘Hetgeen dat geweest is, hetzelve zal er zijn; en hetgeen dat er gedaan is, hetzelfde zal er gedaan worden; zodat er niets nieuws is onder de zon.’

Boom én stroom

De uitdaging is om niet te denken ‘boom óf stroom’, maar ‘boom én stroom’. Want acht is meer dan 1000. Bomen maken immers een onmisbaar onderdeel uit van de menselijke leefomgeving. Stel dat de boom nu verwijderd wordt, en de woningen met panelen op de zinderende zomerdagen in het volle zonlicht komen? Wie kwam er bij gebrek aan schaduw van een lommerrijke boom niet in de verleiding om er een airco op aan te sluiten?

Om alles enigszins zonnig in te blijven zien, tot slot wat concrete handreikingen die toegepast kunnen worden als de situatie dat toelaat. Want de praktijk leert dat een rechtszaak ‘tegen een boom’, slechts gedaan vanwege verminderde opbrengst door zonnepanelen vrijwel kansloos is.

• Vaak staan bomen er al eerder dan dat er zonnepanelen liggen. De verminderde opbrengst zou dus gecompenseerd kunnen worden door méér panelen te leggen en te accepteren dat deze beurtelings een deel van de dag in de schaduw liggen.
• Micro-omvormers zorgen ervoor dat elk paneel dat buiten de schaduw valt maximaal vermogen levert.
• Als het door permanente schaduw niet zinvol is om zonnepanelen te plaatsen op de eigen woning is het wellicht interessant om aan te sluiten bij een energie-coöperatie.
• Boombeheerders kunnen er rekening mee houden, dat als er nieuwe bomen aangeplant worden bij al aanwezige zonnepanelen, zorgvuldig de locatie en soortkeuze te selecteren, met het eindbeeld voor ogen. Het is raadzaam om bewoners te betrekken bij de plannen voor een stukje begrip en acceptatie.

Er is dus veel mogelijk. De strekking van dit artikel waar het uiteindelijk om gaat is dat de mens zoveel mogelijk in harmonie zou moeten leven met de natuur. Het dicht bij de natuur leven en er onderdeel van zijn, is iets wat we als maatschappij grotendeels zijn kwijtgeraakt. We moeten afgebracht worden van het idee dat alles maakbaar is. Hopelijk mag deze special bijdrage aan de bewustwording hierin.​​​​​​​